Phương pháp nuôi dạy con của các bà mẹ Nhật có 5 điểm đặc biệt thú vị.
Bài viết là những
tổng hợp về 5 điều khác nhau quan trọng nhất trong việc nuôi dạy con
cái ở phương Đông và phương Tây theo quan điểm của Kris Kosaka - một bà
mẹ người Mỹ hiện đang sống ở Nhật Bản.
1. Cuộc chiến hộp cơm trưa
Hầu hết bạn bè tôi ở Mỹ đều có vài ba câu chuyện nhớ đời về việc giúp
con ngủ riêng. Họ thường kể những câu chuyện này bằng niềm tự hào và sự
hài hước, về những khó khăn, khổ sở mà họ đã trải qua trong việc giúp
trẻ ngủ một mình, tách khỏi chiếc nôi.
Câu chuyện về những chiến dịch dụ dỗ trẻ vào giường và lịch trình đi
ngủ của chúng luôn làm tôi chán ngấy, bởi những bà mẹ Nhật điển hình
thậm chí không bao giờ phải to tiếng với con về chuyện này. Nếu bạn đang
nuôi con ở Nhật, thức ăn mới là thứ khiến bạn bị ám ảnh.
Người Nhật dự trù phải nạp khoảng 30 loại thức ăn khác nhau vào cơ
thể mỗi ngày. Họ có nhiều cách để dụ dỗ một đứa trẻ ăn rau củ mà không
làm chúng mảy may nghi ngờ. Chính mắt tôi đã nhìn thấy những chiếc bánh
làm từ cải bó xôi, những miếng cà rốt cắt thành hình máy bay đầy hấp dẫn
hay hình Hello Kitty làm từ súp lơ.
Nhìn vào hộp cơm trưa, người ta có thể đánh giá khả năng nuôi con của một bà mẹ Nhật
“Cuộc chiến hộp cơm trưa dễ thương” bắt đầu trở nên dữ dội khi con
bạn vào mẫu giáo. Trận chiến này sẽ không dừng lại cho tới khi chúng tốt
nghiệp đại học. Nếu bạn là một bà mẹ ở Nhật Bản, bạn sẽ bị người khác
ngầm đánh giá về khả năng làm một hộp cơm trưa hấp dẫn mà vẫn phải đủ
chất.
Bạn có thể lựa chọn không tham gia vào một “cuộc chiến” như thế này
khi bạn phải nuôi con ở một đất nước khác. Giống như một người bạn Anh
của tôi giải thích: “Tôi sẽ giả vờ là không hiểu những nghĩa vụ mà tôi
không đồng tình”. Tuy nhiên, sau khi suy xét về việc người Nhật coi
trọng tầm quan trọng của thực phẩm, tôi lịch sự đề nghị bạn nên đeo tạp
dề và bước vào “cuộc chiến” này.
2. “Trường học thang cuốn” và “Kyōiku Mama”
Kyōiku Mama là cụm từ thường dùng để nói về những bà mẹ bị ám ảnh bởi
giáo dục. Ở Nhật Bản, không có bà mẹ nào hoàn toàn miễn dịch với hội
chứng “Kyōiku Mama”. Khi mà những người đàn ông Nhật phải đi làm suốt
ngày thì trách nhiệm nuôi dạy con cái thường được giao hoàn toàn cho các
bà mẹ. Một số người đã thực hiện trách nhiệm này với sự khắt khe của
một samurai.
Vâng, nếu như những ông bố bà mẹ ở Mỹ hay Canada thường áp dụng các
phương pháp nuôi dạy trong cuốn sổ tay Mensa cho đứa con 3 tuổi của mình
hay cho chúng nghe Baby Einstein từ khi chúng mới chỉ nhỏ bằng hạt đậu
trong bụng mẹ thì ở Nhật Bản, với hệ thống trường lớp
không-có-cơ-hội-thứ-hai, những “bà mẹ phát điên lên vì giáo dục” là một
khái niệm quen thuộc.
“Cơn điên loạn” này bắt đầu từ rất sớm khi mà mục tiêu cuối cùng của
họ thường là những ngôi trường thang cuốn. “Trường học thang cuốn”
(escalator school) là hệ thống trường có tất cả các cấp học từ mầm non
tới đại học.
Những trường đại học danh tiếng luôn là mục tiêu của các bà mẹ được mệnh danh là “Kyōiku mama”
Hầu hết chúng tôi – những bà mẹ người nước ngoài ở Nhật Bản đều cố
gắng cho con vào những trường có nói tiếng mẹ đẻ của chúng tôi và những
hình thức học tại nhà lại trở thành một lựa chọn mà nhiều người trong số
chúng tôi phải chọn.
Với tư cách là một giáo viên, tôi từ chối đưa ra bất cứ lời khuyên cụ
thể nào về việc nuôi con và dạy con. Đơn giản là có quá nhiều cách làm
đúng. Mỗi bà mẹ đều phải nghiên cứu, xem xét, cân nhắc và vật lộn với
những lựa chọn cụ thể ở đất nước này.
Hãy nhớ rằng khi thiên thần bé nhỏ của bạn đã có thể bập bẹ được
những từ có nghĩa, đó cũng là lúc bạn phải đưa ra những sự lựa chọn khó
khăn về việc giáo dục và làm mẹ ở Nhật Bản – những lựa chọn dường như
hoàn toàn xa lạ với cách mà bạn đã từng được nuôi dạy ở quê hương mình.
3. Lòng kiên nhẫn của các bà mẹ
Một trong những điều khó chấp nhận nhất với tôi là ý thức chung của
người Nhật Bản về việc làm mẹ, đó là sự tin tưởng tuyệt đối vào tính
kiên nhẫn. Tôi đã được đào tạo một cách kĩ lưỡng cách nuôi dạy con cái
để chúng thích nghi với việc sống trong một đại gia đình, đầy những anh
chị em họ ở Mỹ. Tôi được đào tạo để trở thành một vú em biết đưa lời
khuyên cho việc thuê trại, cắm trại. Tôi là giáo viên dạy bơi cho bọn
trẻ và sau đó cũng là người dạy chúng học. Nhưng chưa một lần nào tôi
nhìn thấy một bà mẹ Mỹ điềm tĩnh chấp nhận những hành động quá khích của
một đứa trẻ đang tức giận. Thế nhưng, đã nhiều lần trong suốt những năm
nuôi con nhỏ ở Nhật Bản, tôi từng được chứng kiến nhiều cảnh tượng điển
hình cho lòng kiên nhẫn của những bà mẹ ở đất nước này.
Đức tính kiên trì, nhẫn nại của người Nhật có lẽ xuất phát từ sự kiên nhẫn của chính các bà mẹ
Sự bất ngờ của tôi dần trở thành sự thấu hiểu, nếu không muốn nói là
sự chấp nhận. Tôi nhận ra rằng sự chịu đựng và chấp nhận đó thể hiện sức
mạnh của những bà mẹ nơi đây. Tôi học được cách không trừng phạt con
khi chúng có những hành động quá khích nếu con còn nhỏ, mà hãy bình tĩnh
nắm chặt tay chúng cho tới khi những cảm xúc đó qua đi, giống như tôi
đã từng quan sát điều đó ở một bà mẹ Nhật. Tôi học được rằng nhẫn nại có
thể là một đức tính của một bà mẹ, nhưng trên hết, tôi biết rằng không
có ý thức chung nào về tình mẹ. Chỉ có cái gì là hiệu quả với bạn và với
đứa trẻ của bạn.
4. Những quy định ngầm
Để làm một bà mẹ ở đây, bạn phải biết rằng luôn có những quy tắc dù
không được nói ra nhưng bạn phải tuân theo khi làm một điều gì đó ở Nhật
Bản. Đó có thể là việc đi giày trong nhà, việc phải may những chiếc túi
đến trường theo đúng chuẩn chiều dài, chiều rộng, việc phải làm tình
nguyện cho đội bóng của các bà mẹ hay cách mà các trường ở Nhật giải
quyết chuyện bắt nạt lẫn nhau. Ngoài ra, còn có những quy định nghiêm
khắc đối với các môn thể thao và các hoạt động ngoại khóa khác – những
quy tắc mà nhiều người trong số chúng tôi không thể hiểu nổi.
Những quy định ngầm là thứ bạn cần biết nếu muốn làm mẹ ở đất nước này
Trước khi bạn bắt đầu cho con tham gia bất cứ khóa học hay ngôi
trường nào ở Nhật Bản, hãy nghiên cứu tất cả những quy tắc ngầm ấy. Dự
đoán những vấn đề trước khi chúng xảy ra và thảo luận với chồng bạn về
cách giải quyết. Đừng đợi tới khi bạn gặp phải chúng trên đường đi. Hãy
chuẩn bị cho những trở ngại chắc chắn sẽ đến và lên kế hoạch đề phòng
chúng.
5. Xã hội trọng con hơn chồng
Người phương Tây quan niệm rằng mối quan hệ vợ chồng là nền tảng cho
một gia đình. Một mối quan hệ hạnh phúc, lành mạnh giữa vợ và chồng sẽ
nuôi dưỡng mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái và việc giữ lửa hôn nhân
sau khi con cái rời khỏi vòng tay họ là một trong những điều quan trọng
nhất. Sắp xếp thời gian dành cho một nửa của mình ngoài thời gian dành
cho con cái được xem là một yếu tố cần thiết để giữ cho gia đình êm ấm,
hạnh phúc.
Tuy vậy, một khi đã làm mẹ ở Nhật Bản, bạn không còn thực sự là một
nửa của chồng mình. Bạn sẽ là mẹ của con mình nhiều hơn. Bạn sẽ giao lưu
thường xuyên với mẹ của bạn con mình, còn chồng bạn sẽ “kết thân” với
cơ quan. Hố ngăn cách giữa một cặp vợ chồng Nhật Bản lớn dần bởi vì xã
hội khuyến khích sự tách biệt này.
Hãy tìm kiếm thứ hữu ích cho bản thân và chồng bạn để giữ gìn hạnh
phúc gia đình bất chấp việc thiếu sự ủng hộ của xã hội. Không có sự hỗ
trợ của vú em trong 8 năm đầu làm mẹ, tôi và chồng đã phải tìm ra những
cách sáng tạo để làm mới quan hệ vợ chồng. Chúng tôi có những buổi hẹn
hò riêng như xem phim tại nhà sau khi bọn trẻ đã đi ngủ hay đi dạo trên
bãi biển vào sáng sớm. Ở bất cứ quốc gia nào, việc làm cha mẹ cũng gây
ảnh hưởng tới mối quan hệ vợ chồng, nhưng ở Nhật Bản, bạn sẽ phải nỗ lực
nhiều hơn để bảo vệ nó.
Dù mẹ bạn ở đâu – phương Đông hay phương tây, miền Bắc hay miền Nam, ở
Nhật Bản hay ở một nơi nào khác, hãy nâng ly chúc mừng nhân ngày của
những bà mẹ vào tháng Năm và nói lời cảm ơn về những nỗ lực và hi sinh
không ngừng của họ.
Nguồn: eva.vn
Xem thêm: Mẹ bé muốn gì nào..